Sean Covey
7 nawyków skutecznego nastolatka
tyt. oryg.: The 7 Habits of Highly Effective Teenagers
tłum.: Anna Rędzio
Rebis, Poznań 2011

      Kto chciałby zostawić odcisk swego tyłka na piasku czasu? Nikt? A jednak może się tak zdarzyć, bowiem – jak sprytnie zauważa Bob Moawad –  „nie można zostawić śladów stóp na piasku czasu przez siedzenie na tyłku”. Ten cytat jest znakomitym podsumowaniem treści książki „7 nawyków skutecznego nastolatka”, której autor, Sean Covey, stara się pokazać, jak nie przegrać swego życia.
A przegrać jest nader łatwo, bo choć marzenia mamy piękne, choć wyznaczamy sobie ambitne cele, o wiele gorzej z ich realizacją.

     Sean Covey jest cenionym wykładowcą kursów dla młodzieży i dorosłych oraz autorem licznych poradników. Cytowany przez niego Bob Moawad kształcił konsultantów specjalizujących się w edukacji i rozwoju człowieka; on także jest autorem książek z tej dziedziny. Obaj panowie  angażowali się w działalność mającą na celu pomoc jednostkom, rodzinom i organizacjom w osiąganiu większej skuteczności działania.

     Mogłoby się wydawać, że książka o kształtowaniu osobowości, o ciężkiej pracy wcielania w życie określonych zasad metodą małych kroczków jest niestrawna i nudna. Nie w tym przypadku. Jak większość książek Coveya i ta pełna jest zabawnych rysunków znakomicie ilustrujących omawiane idee. Godna podziwu kreatywność rysowników wzbudza w czytelniku zaciekawienie i wyzwala salwy zdrowego śmiechu. Proszę sobie wyobrazić stojącego w płytkiej wodzie cienkonogiego ptaka z przerażoną żabą w długim dziobie. Jednak żaba trzyma się kurczowo szyi ptaka, a na tafli wody lśni napis: nie trać nadziei. I utrzymane w takim oto stylu rysunki pojawiają się prawie na każdej stronie. To, w zasadzie, wystarczający powód, by do książki zajrzeć.

     Jednak magnesów przyciągających uwagę czytelnika jest więcej. Co lubimy w poradnikach oprócz rysunkowych żartów? Cytaty? Cytaty też mamy, a jakże! Wypowiedzi pisarzy, polityków, odkrywców, aktorów, sportowców – osób znanych i cenionych, które wytrwałość i pokonywanie własnych słabości uważają za warunki podstawowe w dochodzeniu do celu. Mamy też ciekawe prawdziwe historie zebrane od nastolatków i nauczycieli poprzez wywiady oraz  uczestnictwo w grupach zadaniowych, jakie tworzono w trakcie dwuletniej pracy nad książką. Jest, w prawdzie, kilka opowieści słabo wpisujących się w naszą polską rzeczywistość, jednak większość z nich ma charakter uniwersalny. Kolejny magnes to lista nawyków przegranego nastolatka, kontrprzykładu nastolatka skutecznego. To prawdziwa wyliczanka naszych grzeszków – aż dziw, że przydarzyło nam się w życiu kilka sukcesów.

     Nie mam zamiaru wyłuszczać tu czarno na białym tytułowych 7. nawyków, jednak jeden przytoczę – nawyk 3: najpierw najważniejsze. Niby proste, a jednak nie, bo są sprawy ważne i pilne oraz ważne i niepilne. Ba! Są też nieważne a pilne oraz nieważne i niepilne.  I co z tym wszystkim zrobić, te ostatnie odrzucić? Z nawykiem 3 wiążą się też strefa odwagi i strefa bezpieczeństwa. Jakże łatwo zasklepić się w tej drugiej, skoro są w niej rzeczy, które lubię robić, rzeczy łatwe, te do których przywykłem oraz wiążące się z tym wolność od ryzyka, poczucie bezpieczeństwa i relaks. Strefa odwagi natomiast wymaga podjęcia się nowych wyzwań, rzeczy których się boję i których nigdy nie robiłem. Jak się w tych strefach poruszać i czy konieczne jest podejmowanie ryzyka i wypływanie na nieznane wody mimo lęków i obaw?  Prawda, że i dorosły może się pogubić?

     Sean Covey rzeczowo i obrazowo te pozornie proste, lecz w istocie zagmatwane problemy objaśnia, a co najlepsze – w trakcie wyjaśnień wypowiada wiele zabawnych sentencji. O t choćby taką: Czym są trudne chwile? To po prostu konflikty między robieniem tego, co właściwe, a robieniem tego, co łatwiejsze.

     Zaopatrzyłam się w książkę Coveya z myślą o dorastających członkach rodziny. Muszę jednak postarać się o drugi egzemplarz – ten zostaje u mnie, na półce z komiksami, dowcipami rysunkowymi i zbiorkami sentencji. Młodzieży także polecam. W epoce zapracowanych do późnych godzin dnia rodziców wielu nastolatkom pozostaje samowychowanie, a książka Coveya pomaga złapać równowagę między zwycięstwem nad sobą a ostrzeniem piły. Co znaczy to ostatnie? Ma sporo wspólnego z powiedzeniem prezydenta Johna F. Kennedy’ego: Najlepszy czas do naprawy dachu jest wtedy, gdy świeci słońce. Więcej znajdzie czytelnik w książce.

Inka Walkowiak