Buddy Levy Rzeka ciemności tyt. oryg.: River of Darkness tłum.: Mariusz Ferek Rebis, Poznań 2012       Zawsze zastanawiałem się, jak wiele granic własnych i naturalnych, należy przekroczyć, aby odkryć coś nowego, przebyć nieznane, dotknąć tajemnicy. Historia ludzkości obfituje w wiele, zarówno wzniosłych, jak i takich co bynajmniej nie napawają dumą, zdarzeń, wypraw, zmagań tak z przeciwnościami naturalnymi, jak i tymi, których autorem jest człowiek. Małość istoty ludzkiej wobec ogromu i siły natury jest wprost przerażająca. Tym więcej szacunku i podziwu budzą osoby potrafiące rzucić wyzwanie czasowi i zdającej sie pochłaniać je rzeczywistości. Pisano o tym wielekroć… Któż nie czytał znakomitej książki „Pokażcie mi testament Adama!”    „Rzeka ciemności” Buddy’ego Levyego (autora świetnego skądinąd Konkwistadora”) jest zapisem podobnych zmagań. Główny bohater tejże Amazońskiej Odysei – Francesco Orellana – zapisał się złotymi […]

Jonathan Carroll Kobieta, która wyszła za chmurę tyt. oryg.: The Women Who Married a Cloud tłum.: Jacek Wietecki Rebis, Poznań 2012        Pierwsze moje spotkanie z Jonathanem Carrollem, zupełnie wówczas w Polsce nieznanym, odbyło się za pośrednictwem „Fantastyki” (wówczas jeszcze nie „Nowej Fantastyki”).      „Kraina chichów”, bo u niej mowa, zachwyciła mnie absolutnie i kiedy wreszcie książki Carrolla się pojawiły, gotowa byłam kupić wszystko. I przez pewien czas to realizowałam. Jego niesamowite pomysły, bohaterowie żyjący niby w naszym świecie, w którym jednak dzieją się  rzeczy nieoczekiwane, niemożliwe, a los bohaterów  bywa zdeterminowany przez zjawiska nieprawdopodobne i częstokroć przerażające, urzekły mnie na długo. Po pewnym jednakowoż czasie znużyły mnie lekko, bo – niby wciąż interesujące – stały się powtarzalne, utraciły świeżość.      Zaciekawiona po latach streszczeniami kolejnej książki, postanowiłam sprawdzić, […]

Garin Gerhardsen Domek z piernika tyt. oryg.: Pepparkakshuset tłum.: Anna Krochmal i Robert Kędzierski Rebis, Poznań 2012      Pierwsza scena książki: w jesienne popołudnie dzieci wybiegają z przedszkola. Za pozornie beztroską atmosferą kryje się okrucieństwo i przemoc. Śledzimy postępowanie dzieci prześladujących dwójkę swoich rówieśników. W kolejnych rozdziałach akcja tej powieści kryminalnej toczy się trzydzieści osiem lat później. Dzieci dorastają, ale wspomnienia z przedszkola kładą się cieniem na ich dojrzałe życie.      Od dobrego kryminału oczekuję przede wszystkim zagadki trzymającej w napięciu. Od dobrej powieści kryminalnej oczekuję też swego rodzaju tła obyczajowego, dzięki któremu mogę sobie wyobrazić realia danego środowiska, cechy charakterystyczne społeczeństwa w konkretnym kraju. Mile się czyta, nawet, jeśli to powieść kryminalna, kiedy język jest ciekawy, potoczysty, charakterystyczny dla stylu autora.      Tymczasem intryga „Domku z piernika” przejrzysta jest […]

John Updike Miesiąc niedziel tyt. oryg.: A Month Of Sundays tłum.: Jerzy Kozłowski Rebis, Poznań 2012      Na wstępie drobne, lecz ważne zastrzeżenie; recenzja ta nie będzie skonstruowana wg zasad opracowanych przez Johna Hoyera Updike’a (1932-2009), chociaż większość z nich w pełni podzielam.      I tak; Updike zalecał, aby nie zajmować się całą dotychczasową twórczością danego autora, lecz tylko konkretną książką. Trudno jednak tę arcysłuszną uwagę stosować do autorów obcojęzycznych, których twórczość jest prezentowana na lokalnym rynku dość wyrywkowo i nie zawsze w porządku chronologicznym. W przypadku Updike’a poety, prozaika i krytyka literackiego, którego dorobek stanowi około 50 książek wydane w Polsce przekłady stanowią niespełna 30% puścizny Amerykanina. W Polsce Updike nie zaistniał jako poeta i krytyk literacki, który  podobnie jak Vargas Llosa chętnie dzielił się swoimi przemyśleniami o warsztacie  […]

Ulrich Völklein Nikt już nie oczekiwał litości Los niemieckich wygnanych. tyt. oryg.: Mitleid war von niemand zu erwarten tłum.: Jola Zepp Replika, Zakrzewo 2008 Bywa, że całkiem normalne, jednoznaczne słowa nabierają nagle politycznych znaczeń i to do tego stopnia, że stają się trefne. Weźmy „wypędzonych”. Niby nic, a straszy. I to prawdopodobnie z tego właśnie względu – choć pomiędzy okładkami trefne słowo pada mnóstwo razy – pojawia się podtytuł „losy niemieckich wygnanych”. Niby wygnany i wypędzony znaczy to samo lecz ten wąsik, ach! ten wąsik… W roli wąsika występuje w Polsce od lat wielu (zaraz po abdykacji Hupki i Czai) madame Erika S. – dyżurna Walkiria polskich mediów. Owo odmienianie Steinbach przez przypadki powoduje, ze faktycznie trudno już dziś o wypędzonych mówić bez ustawiania się po jednej z (rzekomo) dwóch […]

Bernard Minier Bielszy odcień śmierci” tyt. oryg.:  „All rights reserved” tłum.: Monika Szewc-Osiecka Rebis, Poznań 2012      Zima w Pirenejach. Kocham góry, ale zimą czuję przed nimi respekt. Widoki zaśnieżonych szczytów zapewne robią ogromne wrażenie, ale wolę je oglądać z bezpiecznej dla siebie odległości. Bernard Minier samymi opisami śnieżnego pejzażu oraz lękiem wysokości głównego bohatera sprawia, że napięcie gwałtownie rośnie.      Główny bohater powieści Miniera – Martin Servaz jest rozwiedzionym detektywem z Tuluzy. Pewnego zimowego dnia zostaje wezwany do dość dziwnej dla niego sprawy. Pracownicy elektrowni wodnej znaleźli ciało konia powieszonego na górnej stacji kolejki linowej. Jak się okazało koń był własnością bogatego przedsiębiorcy Erica Lombarda.. Sprawa zaciekawia komendanta, gdyż powieszenie zwierzęcia wydaje się być tak niewiarygodnym przedsięwzięciem, wymagającym olbrzymich nakładów siły, że jest mało prawdopodobne, by brała w nim […]

Anna Garbolińska ROZMOWY Z UŻYCIEM GŁOWY czyli ekonomia dla dzieci Novae Res, Gdynia 2012 – Nie, kochanie – powiedziałem, odstawiając z powrotem na sklepową półkę x-częściowy zestaw ekskluzywnych mebli dla lalek – nie mam na to dzisiaj pieniążków. Moje dziecię spojrzało na mnie z wyrazem bezbrzeżnego zdziwienia na twarzy. – no ale przecież możesz wyciągnąć z bankomatu…? Przypuszczam, że trudno byłoby znaleźć rodzica, który choć raz nie znalazł się w podobnej sytuacji. Mojej córce trzeba oddać, iż sugerując mi zrujnowanie domowego budżetu celem zakupu lalczynych mebelków miała zaledwie cztery lata. Przez kolejne cztery, jakie zdążyły już od tamtej pory minąć, stan ekonomicznej świadomości B. uległ znaczącej poprawie (ach, ta magia kieszonkowego!) i dziś już raczej nie czuję się narażony na sklepowe awantury. Niemniej, co i rusz natykam się w jakimś […]

Rollo May Miłość i wola tyt. oryg.: Love and Will tłum.: Helena Datner-Śpiewak i Paweł Śpiewak Rebis, Poznań 2012          W serii „Psychologia” ukazało się czwarte wydanie „Miłości i woli” znanego amerykańskiego psychologa nurtu egzystencjalnego Rollo Maya (1909-1994).      W zasadzie nie powinno się omawiać kolejnych wydań tej samej książki, gdyż jest to jedynie odnotowanie sukcesu czytelniczego. Jednak od trzeciego wydania upłynęło kilka lat; wyrosło nowe pokolenie zainteresowanych tą uniwersalną problematyką.      May reprezentował nurt badawczy zwany psychologią egzystencji (egzystencjalną). Istotą tego kierunku było całościowe, holistyczne spojrzenie na jednostkę i jej wewnętrzne psychiczne mechanizmy zachowania integralności.      O ile wczesna psychoanaliza nadwartościowała seksualność jako nieuświadomioną przyczynę wielu zachowań, a później   frommowska jej wersja zajęła się bezwiednym usymbolizowaniem zbiorowych zachowań, o tyle psychologia egzystencji, nawiązująca również do behawioryzmu, pragnęła […]

Ewa Pałczyńska-Winek „Oskar w domu i przedszkolu” „Oskar i reszta” Warszawska Firma Wydawnicza 2011      Zapewne każdy z nas miał nie raz do czynienia z przedszkolakiem. Ciekawe świata maluchy często swoimi „mądrościami” potrafią niejednego dorosłego wprowadzić w niezłe zdumienie. Nie tak dawno temu mój niespełna sześcioletni siostrzeniec rozłożony na kanapie z ręka podłożoną pod głowę oglądał sobie bajki. Jego mama chwilę się w niego wpatrując zapytała: „Synku, czemu Ty tak szybko rośniesz?” Przedszkolak z bardzo poważną miną i zniecierpliwieniem w głosie odpowiedział: „Mamusiu, to ty nie wiesz? Takie jest życie!”      Więc, takie jest życie moi drodzy. A rozmyślania o życiu nie są domeną jedynie poważnych dorosłych. Zawsze lubiłam obserwować śpiące dzieci, niejednokrotnie się przy tym zastanawiając, co im się śni? Jak wygląda świat oczyma kilkulatka? Na to pytanie spróbowała […]

Karen Horney Psychologia Kobiety tytuł oryg. Feminine psychology tłum. Jacek Majewski Rebis, Poznań 2012      Zaczyna się interesująco: Psychoanaliza jest wytworem geniusza płci męskiej i prawie wszyscy, którzy rozwijali jego idee, również byli mężczyznami. Jest zatem najzupełniej naturalne i zrozumiałe, że łatwiej im było uprawiać psychologię z męskiego punktu widzenia i bardziej zbliżyć się do zrozumienia rozwoju mężczyzn, niż kobiet. By nie powtórzyć błędu (?) swego wielkiego imiennika oraz kontynuatorów jego dzieła, postanowiłem swe wrażenia po lekturze „Psychologii kobiety” skonfrontować z damskim punktem widzenia. W dodatku punktem widzenia fachowym, gdyż w roli konsultantki wystąpiła moja osobista małżonka, dyplomowana pani psycholog. Podczas naszych rozmów wielokrotnie miałem wrażenie, jakbyśmy dyskutowali o futbolowym systemie WM. Albo o muzyce Black Sabbath. Wiecie, Mili Państwo – klasyka. A skoro tak, kolejna pętla tego węzła skojarzeniowego […]